Dobór odmiany soi – od czego zależy?

Uprawa soi w Europie z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością. Jeśli porównamy powierzchnię jej uprawy w Polsce w latach 2021-2022, to zwiększyła się ona o ponad 50%. Skąd tak szybko rosnąca popularność tego ciepłolubnego gatunku? Jakie są kryteria doboru odmian soi? 

Uprawa soi i dobór odmian

Soja jest rośliną z rodziny gatunków bobowatych grubonasiennych, potocznie nazywanych strączkowymi. Dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi asymilującymi wolny azot z powietrza, szacuje się, że soja jest w stanie pozostawić po sobie mniej więcej 50-100 kg N/ha. Dodatkowo jako roślina strączkowa działa fitosanitarnie, przełamując uproszczony płodozmian zbożowy-rzepaczany często występujący w gospodarstwach rolnych. To wszystko wpływa na fakt, że uprawa soi stanowi bardzo dobry przedplon dla podstawowych roślin uprawnych, do których zalicza się rzepak i zboża.

Decydując się na siew soi, szczególną uwagę należy zwrócić na dobór odpowiednich odmian. Właściwie dobrane nasiona soi mają ogromny wpływ na osiągane wyniki produkcyjne. Kwalifikowany materiał siewny soi charakteryzuje się:

• doskonałym potencjałem plonowania,
• wysoką energią i siłą kiełkowania,
• bardzo dobrą zdrowotnością.

Wysiewając materiał siewny soi kwalifikowany, mamy pewność jakości wynikającej ze ścisłej selekcji plantacji nasiennych w celu zachowania 100% czystości odmianowej, a także bardzo dokładnego czyszczenia przez separator optyczny, który eliminuje nasiona chore i martwe oraz delikatnego otoczkowania nasion szczepionką bakteryjną, a często również zaprawiania zaprawą fungicydową.

Odmiany soi na ziarno

Sprawdzone odmiany soi, jakie możemy zarekomendować w tym sezonie to:

• ADESSA – jest jedną z najwcześniejszych odmian dostępnych na rynku. Jest to najwyżej plonująca odmiana soi w swojej grupie wczesności na poziomie 3 lat! Rekomendowana do uprawy na większości terenów Polski według COBORU (LZO 2022).
• NESSIE PZO – średniowczesna odmiana z hodowli IGP, która szturmem weszła na rynek Polski. Jej średni potencjał plonowania to ponad 108% wzorca!
• ES COMANDOR – średniopóźna odmiana z hodowli LIDEA, wysoko plonująca na poziomie 105% z bardzo wysoką odpornością na wyleganie!

Soja ma bardzo dużą wartość odżywczą zarówno dla zwierząt, jak i dla ludzi, a odpowiednio dobrana odmiana soi może skutkować znacznie większym plonem nasion.

Kryteria doboru odmian soi

Wysokie plonowanie soi wiąże się w wyborem odmian o pożądanych cechach. Najważniejszą cechą charakteryzującą odmiany soi jest ich wczesność. Według najnowszej klasyfikacji COBORU odmiany soi dzieli się na trzy grupy wczesności, natomiast w obiegu funkcjonuje równolegle podział w skali „zerowej”, który uwzględnia odmiany:

• bardzo wczesne i wczesne (0000),
• średnio wczesne i średnio późne (000),
• późne i bardzo późne (00 i 0).

W związku z położeniem geograficznym Polski, wybór odmian soi jest mocno utrudniony w zależności od regionu Polski, ponieważ odmiana zbyt wczesna nie wykorzysta potencjału i plon będzie niższy niż potencjalnie mógłby być. Zbyt późna odmiana nie zdąży z kolei dojrzeć i może pojawić się problem z jej zbiorem.

Dopasowanie odmiany soi do stanowiska

Z roku na rok odmiany soi w Polsce cieszą się coraz większą popularnością. Optymalny termin, jeśli chodzi o siew soi, w zależności od rejonu kraju przypada między 20 kwietnia i 5 maja. Decydując się na wysiew soi, należy właściwie wybrać stanowisko do uprawy. Soja potrzebuje gleb o uregulowanym pH, przepuszczalnych, które szybciej się ogrzewają, dzięki czemu nasiona soi do siewu szybciej skiełkują przy wystarczającej ilości wody.

Do dalszego rozwoju soja potrzebuje dość wysokich temperatur i umiarkowanej ilości wody, a według najnowszych badań dość dobrze radzi sobie z okresowymi suszami. Soję warto umiejscowić w zmianowaniu po zbożach, ponieważ postawiają one stanowisko w miarę wolne od chwastów i średnio zasobne w azot. Należy dokładnie rozważyć stanowisko po kukurydzy, ponieważ niektóre herbicydy są bardzo szkodliwe dla soi – w szczególności oparte na związkach z grupy pochodnych pirydyn oraz z grupy trójketonów.