Nowy harmonogram oraz zasady ubiegania się o dopłaty bezpośrednie i ekoschematy w 2025 roku

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) ogłosiła, że wnioski o dopłaty bezpośrednie i ekoschematy będzie można składać między 15 marca a 15 maja 2025 roku. Warto zwrócić uwagę na wprowadzane zmiany dotyczące zakresu i możliwości łączenia poszczególnych ekoschematów, a także na pojawienie się nowych wariantów wsparcia. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje.

1. Ograniczenia w realizacji ekoschematów obszarowych

• Maksymalna powierzchnia objęta ekoschematami obszarowymi będzie limitowana do 300 ha w obrębie jednego gospodarstwa.

• Wyłączenia z limitu dotyczą areału zgłaszanego do:
  a) ekoschematu Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych,
  b) ekoschematu obejmującego dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego.

• Ograniczenie w łączeniu: Na danej działce rolnicy nie będą mogli zrealizować więcej niż dwa ekoschematy jednocześnie.

• W praktyce oznacza to, że jeśli gospodarstwo ma np. 100 ha gruntów ornych (GO) i decyduje się na wdrożenie dwóch różnych ekoschematów na całej tej powierzchni, to w sumie uzyska dostęp do 200 ha w ramach ekoschematów (2 × 100 ha). Jednak łącznie w gospodarstwie nie może to przekroczyć 300 ha, z wyjątkiem powierzchni związanych z retencjonowaniem wody na TUZ i wsparciem materiału siewnego.

2. Nowy ekoschemat: stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego

W 2025 roku pojawi się nowy ekoschemat związany z wykorzystaniem kwalifikowanego materiału siewnego zbóż i roślin strączkowych oraz kwalifikowanych sadzeniaków ziemniaka. Jednocześnie pozostanie alternatywa dotychczasowej formy wsparcia w ramach pomocy de minimis – rolnik będzie mógł wybrać tylko jedną z tych dwóch opcji w danym roku.

Dodatkowy wymóg ekoschematu

• Rolnik musi obsiać lub obsadzić co najmniej 25% gruntów ornych (GO) w gospodarstwie.

  • Do tego limitu wlicza się wszystkie powierzchnie, które rolnik zadeklaruje jako obsiane nasionami kategorii kwalifikowanej, ale także powierzchnie z kukurydzą, rzepakiem, burakiem cukrowym lub pastewnym (według oświadczenia rolnika).

• Ponadto, na tej samej działce, gdzie stosowany jest materiał siewny, musi być zadeklarowany:

  • ekoschemat dotyczący biologicznej uprawy, lub

  • jeden z ekoschematów węglowych, lub

  • wysiany międzyplon ozimy lub ścierniskowy.

Stawki wsparcia

Stawki dla omawianego nowego ekoschematu różnią się w zależności od rodzaju uprawy i obejmują tylko wybrane gatunki:

• Zboża i ich mieszanki: 26,74 euro/ha (ok. 114 zł według kursu euro z 30.09.2024)

• Rośliny strączkowe: 43,37 euro/ha (ok. 185 zł)

• Ziemniaki: 112,13 euro/ha (ok. 480 zł)

Minimalne ilości wysiewu nasion będą rozliczane na tych samych zasadach, jakie obowiązują w przypadku dotychczasowej pomocy de minimis.

3. Biologiczna ochrona roślin – zmiana w „Biologiczną uprawę”

Dotychczasowy ekoschemat dotyczący biologicznej ochrony roślin zostaje rozszerzony i przebudowany w kierunku „Biologicznej uprawy”. Obejmie on wsparcie nie tylko za stosowanie środków ochrony roślin pochodzenia biologicznego, lecz również za wykorzystywanie mikrobiologicznych produktów nawozowych. Na przykład mogą to być szczepionki bakteryjne do roślin strączkowych lub preparaty bakteryjne wiążące azot z powietrza.

Stawki szacowane za realizację ekoschematu „Biologiczna uprawa”:

• Wariant 1. Mikrobiologiczne środki ochrony roślin: 89,89 euro/ha

• Wariant 2. Nawozowe produkty mikrobiologiczne: 22,47 euro/ha (ok. 96 zł)

4. Ekoschemat „Integrowana Produkcja Roślin”

W ramach integrowanej produkcji pojawi się w 2025 roku zróżnicowanie stawek w zależności od rodzaju upraw. Będą one znacznie niższe niż w roku poprzednim i wyniosą:

• Uprawy sadownicze: około 342,70 euro/ha

• Uprawy jagodowe: około 309,21 euro/ha

• Uprawy rolnicze: około 146,07 euro/ha

• Warzywa: około 309,21 euro/ha

5. Zmiany w punktacji ekoschematów węglowych

W planowanej modyfikacji ekoschematów węglowych obniżona zostanie punktacja za niektóre praktyki.

• Uproszczone systemy upraw: z 4 punktów do 3 punktów.

• Wymieszanie słomy z glebą: z 2 punktów do 1 punktu.

Podsumowując, rolnicy w 2025 roku będą musieli zwrócić szczególną uwagę na nowe regulacje dotyczące łączenia ekoschematów i limity powierzchni, zwłaszcza jeśli planują objąć ekoschematami całe lub większe części gospodarstwa. Pojawienie się nowego wsparcia za stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego oraz rozszerzenie definicji biologicznej uprawy może być szansą na zwiększenie różnorodności produkcji i wprowadzenie bardziej zrównoważonych praktyk. Z drugiej strony, warto zawczasu uwzględnić zmiany w punktacji ekoschematów węglowych, aby odpowiednio dostosować strategię zarządzania gospodarstwem i maksymalnie skorzystać z dostępnych środków.